Kỹ năng nhận diện và phòng chống lừa đảo trực tuyến
Để tăng cường nâng cao nhận thức cho người dân giảm thiểu các nguy cơ bị lừa đảo trên không gian mạng, Bộ Thông tin và Truyền thông chính thức phát động Chiến dịch “Kỹ năng nhận diện và phòng chống lừa đảo trực tuyến bảo vệ người dân trên không gian mạng” dưới sự chủ trì của Cục An toàn thông tin.
Nằm trong khuôn khổ chiến dịch, Cục An toàn thông tin cũng đã cho ra mắt Cẩm nang “Kỹ năng nhận diện và phòng chống lừa đảo trực tuyến” nhằm cung cấp tư liệu cho các đơn vị và cơ quan báo chí, hướng tới việc lan tỏa thông điệp rộng rãi tới mọi đối tượng trên không gian mạng. Cẩm nang tập trung phổ biến các kiến thức kỹ năng nhận diện và phòng chống lừa đảo trực tuyến, nâng cao nhận thức cũng như kiến thức cho người dân thông qua 5 nhóm kỹ năng chính, bao gồm: Kỹ năng nhận biết, kỹ năng phát hiện, kỹ năng xử lý, kỹ năng phòng tránh và kỹ năng bảo vệ.
I. KỸ NĂNG NHẬN BIẾT
Trong thời đại kỹ thuật số phát triển mạnh mẽ cùng với các hình thức lừa đảo trực tuyến đang ngày càng trở nên phổ biến và tinh vi, kỹ năng nhận biết lừa đảo trực tuyến không chỉ là một lợi thế mà còn là điều bắt buộc để tự bảo vệ bản thân trên không gian mạng.
Các kênh thường được đối tượng lừa đảo sử dụng
Tại Việt Nam, các đối tượng lừa đảo trực tuyến có 2 mục tiêu chính là lừa đảo tài chính và lừa đảo trực tuyến khác. Trong đó 72.6% là lừa đảo trực tiếp vào tài chính, còn 27.4% là các dạng lừa đảo trực tuyến khác nhau. Tuy nhiên, các hình thức lừa đảo khác đó cũng là bước đệm để tiếp nối cho việc lên kịch bản thực hiện lừa đảo tài chính.
Để nhận biết lừa đảo trực tuyến và kịp thời phòng chống, người dân cần theo dõi phương thức lừa đảo cùng cách thức thực hiện của các đối tượng này được xây dựng chi tiết trong Cẩm nang.
II. KỸ NĂNG PHÁT HIỆN
Kỹ năng phát hiện sẽ giúp cho người dân có thể tránh được bẫy lừa đảo trực tuyến thông qua việc hiểu biết về các cách tiếp cận khác nhau của đối tượng lừa đảo
Cách thức lừa đảo Gọi điện trực tiếp
Cách thức lừa đảo qua Tin nhắn (SMS)/Email
Ngoài ra, việc phát hiện dấu hiệu lừa đảo thông qua Website; Phần mềm/ Ứng dụng giả mạo hoặc các kênh Mạng xã hội cũng được chia sẻ chi tiết trong Cẩm nang.
(Chi tiết trong file đính kèm bên dưới)
III. KỸ NĂNG XỬ LÝ
Kỹ năng xử lý là những kiến thức cơ bản và cần thiết giúp mọi đối tượng trên không gian mạng bình tĩnh xử lý tình huống khi gặp phải trường hợp lừa đảo trực tuyến.
Khi người dùng phát hiện bản thân đã trở thành nạn nhân của chiêu trò lừa đảo trực tuyến, bị chiếm đoạt thông tin cá nhân hoặc tài sản, việc áp dụng những kỹ năng xử lý nhanh gọn và chính xác là rất quan trọng. Việc phản ứng nhanh chóng và đúng cách cả trước, trong và sau khi bị lừa đảo có thể giúp giảm thiểu thiệt hại và bảo vệ người dùng khỏi những rủi ro tiếp theo.
Cách xử lý sau khi bị lừa đảo trực tuyến
IV. KỸ NĂNG PHÒNG TRÁNH
Kỹ năng phòng tránh lừa đảo trực tuyến cung cấp các kiến thức cần thiết để bảo vệ bản thân khỏi những rủi ro trên Internet. Việc nâng cao nhận thức, luôn cảnh giác trước những bất thường khi tham gia không gian mạng là những kỹ năng cơ bản giúp hạn chế tối đa rủi ro không đáng có.
Bên cạnh các kỹ năng cơ bản, Cẩm nang còn cung cấp các kỹ năng nâng cao giúp người dân phòng chống lừa đảo trực tuyến trên không gian mạng.
V. KỸ NĂNG BẢO VỆ
Kỹ năng bảo vệ là việc xây dựng nền tảng kiến thức kiên cố với những "nguyên tắc vàng" để bảo vệ bản thân và cộng đồng khỏi lừa đảo trực tuyến.
Bằng cách ghi nhớ và chia sẻ những nguyên tắc, người dân có thể xây dựng một hàng rào bảo vệ vững chắc cho bản thân, gia đình, bạn bè và cộng đồng trước các mối đe dọa lừa đảo trực tuyến.